Tunesië

Officieel de Republiek Tunesië, is een land in Noord-Afrika grenzend aan Algerije en Libië en aan de  Middellandse Zee. Het behoort tot de Maghreblanden, waartoe ook Marokko, Mauritanië, Algerije en Libië worden gerekend.

Geschiedenis

De laatste veertig jaar heeft het archeologisch onderzoek in Tunesië een hoge vlucht genomen, wat veel informatie heeft opgeleverd over de periode voor de komst van de Feniciërs. Tunesië wordt van oudsher bewoond door Berbers. Vanaf de 10e eeuw v.Chr. werden de kustgebieden gekoloniseerd door Feniciërs. Hun belangrijkste nederzetting, Carthago, was vanaf de 5e eeuw v.Chr. een geduchte concurrent voor het opkomende Romeinse Rijk. De climax van de strijd tussen de beide steden was de legendarische veldtocht naar Italië van de Carthaagse generaal Hannibal, zoon van Hamilcar Barkas. In 146 v.Chr. werd Carthago door de Romeinen met de grond gelijk gemaakt en werd het huidige Tunesië ingelijfd bij het Romeinse rijk. In de late oudheid werd Tunesië eerst overheerst door de Vandalen, daarna door de Byzantijnen.
In de 7e eeuw werd Tunesië ingenomen door de Arabieren, die de islam introduceerden. Tot de 10e eeuw maakte de regio deel uit van de grotere Arabische kalifaten. Vanaf de 11e eeuw had het land zwaar te lijden onder vernietigende invallen door de Banu Hilal bedoeïen. Van de 10e tot de 16e eeuw heersten een opvolging van Berberdynastieën over het land: de Ziriden (973-1152), de Almohaden (1152-1229) en de Hafsiden (1229-1574). Onder deze laatste werd Tunis de hoofdstad en ontwikkelde het land zich als een grootmacht. Gedurende deze periode was het land constant in conflict met het Marokko van de Meriniden. Na enkele mislukte pogingen van Spanje om de Reconquista uit te breiden naar het Noord-Afrikaanse vasteland kregen vanaf eind 16e eeuw de Ottomanen het voor het zeggen. Zij regeerden Tunesië via de bei van Tunis, een machtige gouverneur die in de praktijk regeerde als een autonome vorst. Onder de beis ontwikkelde Tunis zich tot een belangrijke haven voor de beruchte Barbarijse zeerovers. Toen in de loop van de 19e eeuw de bei in financiële moeilijkheden raakten, grepen de Fransen, die eerder al Algiers hadden ingenomen, hun kans en bezetten het land. Van november 1942 tot mei 1943, ten tijde van het Vichyregime, werd Tunesië bezet door nazi-Duitsland. Halverwege de 20e eeuw werd Tunesië zelfstandig: eerst als koninkrijk maar al spoedig daarna als republiek.

Demografie

De bevolking bestaat oorspronkelijk voor het grootste gedeelte uit Berbers. De meeste Tunesiërs zijn zich hiervan echter niet meer bewust en beschouwen zichzelf als Arabieren. In de loop van de geschiedenis hebben veel verschillende volken het grondgebied bezet en er hun sporen achtergelaten.
The World Factbook van de CIA meldt over 2018 de volgende cijfers:

  • bevolkingsgroei: 0,95%

  • sterftecijfer: 6,4 per 1000 inwoners

  • geboortecijfer: 17,4 per 1000 inwoners

  • levensverwachting: gemiddeld 75,9 jaar (mannen: 74,3 jaar, vrouwen: 77,6 jaar)

  • Uitgaven voor gezondheidszorg: 7% van het bbp (2014)

  • Onderwijsuitgaven: 6,6% van het BBP (2015)

  • analfabetisme: bij de mannen 12,8%, bij de vrouwen 26,9% (2015)

  • bevolkingsgroepen: 98% Arabieren, 1% Europeaan en overige groepen 1%

  • religie: soennitische moslims: 99,1%, overige (waaronder christenen, joden, sjiitische moslims en bahai) < 1%

  • werkloosheid bij de jeugd 15-24 jaar: totaal 34,7% (mannen 33,4% vrouwen 37,7%) (2013)

  • migratiesaldo: -1,7 migranten per 1000 inwoners (2017)

Religie

De grondwet van Tunesië bepaalt dat de staatsgodsdienst de islam is. Ruim 99% van de bevolking staat geregistreerd als islamitisch. Het land is lid van de Organisatie voor Islamitische Samenwerking(OIS) sinds de oprichting in 1969. Tunesië kent slechts een beperkte vorm van godsdienstvrijheid. Zo kan volgens de grondwet enkel een moslim president worden en mogen niet-islamitische religies niet proberen moslims tot hun geloof te bekeren.
In Tunesië wonen kleine minderheden van christenen en joden.
Het christendom in Tunesië kent een lange geschiedenis. Cyprianus was in de 3e eeuw bisschop in Carthago. De katholieke gemeenschappen, die in de 12e eeuw nog belangrijk waren, verdwenen aan het einde van de 14e eeuw. In 1884 werd er opnieuw een aartsbisdom opgericht (het Aartsbisdom Carthago), dat echter in 1964 onder druk van de Tunesische regering werd opgeheven en omgezet in de prelatuur(nullius) Tunis. De meeste kerken werden toen ook genationaliseerd. De kathedraal van Saint-Louis werd aan de eredienst onttrokken, maar in 1993 weer in gebruik genomen. In 1995 werd de prelatuur wederom verheven tot bisdom. Sinds 2005 staat bisschop Maroun Lahham aan het hoofd van dit bisdom. In 2007 waren er 25.000 christenen in Tunesië.
Woonden er in vroeger jaren nog circa 85.000 joden in Tunesië, in 1972 waren dat er nog slechts 25.000 en in 2007 nog 1.500. In 2011 werd het aantal gesteld op 1.700, waarvan er 700 in Tunis woonden en 1.000 op het eiland Djerba. El-Ghriba, de eeuwenoude synagoge van het eiland, was op 11 april 2002 het doelwit van een bomaanslag waarbij 21 mensen de dood vonden.

Bestuurlijke indeling

Tunesië is staatkundig onderverdeeld in 24 gouvernementen.

Geografie

De hoofdstad van Tunesië is Tunis, dat in het noorden van het land ligt. Buiten de medina die nog een traditionele sfeer ademt, is Tunis deels een zeer westers aandoende stad, voornamelijk door de invloed van het voormalige Franse koloniale bewind.

Bezienswaardigheden

Economie

De marktgerichte economie van Tunesië werd lang gezien als het succesverhaal van Afrika, maar wordt sinds de Arabische Lente van 2011 geconfronteerd met een scala aan uitdagingen.
Na een verkeerd afgelopen experiment met een socialistisch beleid in de jaren zestig werd begonnen met een strategie gericht op een versterking van de export, buitenlandse investeringen en toerisme. Belangrijke exportproducten zijn textiel, kleding, levensmiddelen, aardolieproducten, chemische stoffen en fosfaten. Ongeveer 80% van de exportproducten gaat naar de Europese Unie.
De liberale strategie, in combinatie met investeringen in onderwijs en infrastructuur, zorgden decennialang voor 4-5% jaarlijkse groei van het bbp en een verbetering van de levensstandaard. Voormalig president Zine El Abidine Ben Ali (1987-2011) handhaafde dit beleid, maar uiteindelijk belemmerden vriendjespolitiek en corruptie economische prestaties en steeg de werkloosheid. De onvrede die hierdoor ontstond, droeg bij aan de omverwerping van het regime in januari 2011. Hierna kwam de economie van Tunesië in een neerwaartse spiraal terecht. Investeringen en inkomsten uit toerisme daalden scherp.
De regering die sinds eind 2014 aan de macht is, probeert buitenlandse bedrijven en investeerders gerust te stellen, de begroting en lopende tekorten onder controle te krijgen, de werkloosheid te verlagen en de economische ongelijkheden in het land terug te dringen. De opeenvolgende terreuraanslagen tegen de toeristische sector en werknemersstakingen in de fosfaatsector, samen goed voor bijna 15% van het bruto binnenlands product, vertraagden de groei tot minder dan 1% van het bbp in 2015 en 1,5% in 2016. Tunis is op zoek naar meer buitenlandse investeringen en probeert samen te werken met de vakbonden om de arbeidskostenverstoring te beperken.
The World Factbook van de CIA meldt over 2017 de volgende cijfers over de Tunesische economie:

  • Export: 13,82 miljard dollar. Belangrijkste exportbestemmingen: Frankrijk (32,1%), Italië (17,3%) en Duitsland (12,4%)

  • Import: 19,09 miljard dollar. Belangrijkste partners hiervoor: Italië (15,8%), Frankrijk (15,1), China 9,2%), Duitsland (8,1%), Turkije (4,8%), Algerije (4,7%) en Spanje (4,5%)

  • Koopkrachtpariteit: 137,7 miljard dollar

  • Bruto binnenlands product (officiële wisselkoers): 39,96 miljard dollar

  • Bruto nationaal product:

    • Samenstelling: landbouw 10%, industrie 26,2%, diensten: 63,8%

    • Reëel groeicijfer: 2%

    • Koopkrachtpariteit per hoofd van de bevolking: 11.900 dollar

  • Werkloosheid: 15,5%

  • Bevolking onder armoedegrens: 15,5% (2010)

  • Begroting: inkomsten 9,876 miljard dollar, uitgaven 12,21 miljard dollar

  • Begrotingstekort: 5,8% van het bbp

  • Inflatiepercentage: 5,3%

  • Groeipercentage industriële productie: 0,5%

  • Overheidsschuld: 70,3% van het bnp

Vervoer

Tunesië onderhoudt 19.418 kilometer aan wegen, waarvan 14.756 kilometer verhard is. De belangrijkste snelwegen zijn de A1 van Tunis naar Sfax, de A3 van Tunis naar Beja en de A4 van Tunis naar Bizerte.
Er zijn 29 vliegvelden in Tunesië. De belangrijkste vliegvelden van Tunesië zijn de luchthaven Tunis-Carthage, luchthaven Djerba-Zarzis, luchthaven Enfidha en luchthaven Monastir. Er zijn drie geregistreerde luchtvaartmaatschappijen. De bekendste luchtvaarmaatschappij van Tunesië is Tunisair.
Het spoorwegnet is in totaal 2173 kilometer lang. Het wordt geëxploiteerd door SNCFT (Société Nationale des Chemins de Fer Tunisiens). Rond Tunis ligt een lightrailnetwerk dat beheerd wordt door het Tunesisch bedrijf Transtu.

Energie

De meerderheid van de elektriciteit die Tunesië gebruikt, wordt in Tunesië geproduceerd door staatsbedrijf STEG (Société Tunisienne de l'Electricité et du Gaz). In 2014 werd een totaal van 18 miljard kWh geproduceerd en 15 miljard kWh geconsumeerd. Verder werd 600 miljoen kWh eëxporteerd en 500 miljoen kWh geïmporteerd.
In 2012 werd 95,9% van de totale elektriciteitsproductie gerealiseerd met fossiele brandstoffen. Tunesië heeft 12 olievelden. Het belangrijkste is El Bourma. In 2015 werden 47.100 vaten olie per dag geproduceerd.
Na een bezoek van de Franse president Nicolas Sarkozy in 2008 was er sprake van Franse hulp bij het bouwen van wat Tunesiës eerste kerncentrale had moeten worden. In 2015 werden deze plannen stilgelegd. In plaats daarvan bestudeert Tunesië andere opties voor het diversifiëren van de energiemix, zoals duurzame energie, steenkool, schaliegas en aardgas.

Watervoorziening en sanitaire voorzieningen

Tunesië heeft de hoogste toegangsniveaus bereikt voor watervoorziening en sanitaire voorzieningen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Vanaf 2011 benaderde de toegang tot veilig drinkwater bijna 100% in stedelijke gebieden en 90% in landelijke gebieden. Tunesië levert het hele jaar drinkwater van goede kwaliteit.
De verantwoordelijkheid voor de watervoorzieningssystemen in stedelijke gebieden en grote plattelandscentra wordt toegewezen aan de Sociéte Nationale d'Exploitation et de Distribution des Eaux (SONEDE), een nationale watervoorzieningsautoriteit die een autonome openbare entiteit is onder het ministerie van Landbouw. De planning, het ontwerp en het toezicht op de kleine en middelgrote watervoorzieningen in de resterende landelijke gebieden vallen onder de verantwoordelijkheid van de Direction Générale du Génie Rurale (DGGR).
In 1974 werd ONAS opgericht om de sanitatiesector te beheren. Sinds 1993 heeft ONAS de status van hoofdoperator voor de bescherming van het watermilieu en de bestrijding van verontreiniging.
Het percentage niet-inkomsten water is het laagste in de regio met 21% in 2012.

Toerisme

Tunesië is voor veel Europeanen een vakantieland. Populaire vakantiebestemmingen in het land zijn het eiland Djerba, en kustplaatsen als Sousse, Hammamet en Port El Kantaoui. Het land kent verder archeologische sites als die van Carthago dicht bij Tunis en El Djem met een indrukwekkend Romeins amfitheater. Ook heeft het land zeer gevarieerde soorten landschappen: van woestijnlandschap in de Sahara in het zuiden tot bossen in het noorden op het schiereiland Kaap Bon. Een goedkope manier van reizen is de gedeelde taxi (genaamd louage), waarvoor men op goed geluk naar een taxistandplaatskan gaan: de chauffeurs zijn altijd blij als ze hun taxi vol krijgen. Minder bekend dan het eiland Djerba zijn de Kerkenna-eilanden die voor de kust van Sfax liggen.
Belangrijke oases in Tunesië zij  Tozeur en Douz. Vanuit deze plaatsen kan men de Sahara verkennen, alsmede het zoutmeer Sjott el-Djerid. Wie nog nooit een fata morgana heeft gezien, maakt hier een goede kans er een waar te nemen. Sidi Bou Said is een pittoreske plaats niet ver van de hoofdstad Tunis, die onder meer kunstzinnige mensen aantrekt.

Weer en klimaat

Tunesië heeft in het noorden een mediterraan klimaat en in het zuiden een woestijnklimaat. Tijdens de zomermaanden liggen de temperaturen rond de 25 tot 30 graden en tijdens de wintermaanden rond de 15 tot 20 graden.
Het actuele weer (weerbericht) en een weersverwachting voor Tunesië vindt u op onze uitgebreide weer pagina.
Uitgebreide informatie over het klimaat van Tunesië vindt u op Klimaatinfo.

Beste reistijd

Mei, juni en september zijn de beste maanden om naar Tunesië te reizen. Hiermee vermijdt u de koele winterperiode en de hete zomermaanden met veel massatoerisme.

Reisdocumenten

U dient te beschikken over een geldig paspoort. Bij groepsreizen is een identiteitskaart voldoende.
Een visum is niet nodig als u korter dan 3 maanden in Tunesië verblijft.

Elektriciteit

In Tunesië kunt u een Nederlandse platte stekker gebruiken.
Een ronde stekker dient over een uitsparing te beschikken voor de in de stopcontact aanwezige aardingspin. U heeft een reisstekker nodig als uw stekker niet over een dergelijke uitsparing beschikt.
Meer informatie over elektriciteit in Tunesië vindt u op onze elektriciteit pagina.

Kaart bezienswaardigheden:

 

https://www.landenkompas.nl/tunesie

terug inhoud