Tunis

De plaats Tunis bestaat waarschijnlijk al sinds de 4de eeuw v. Chr. Lange tijd heeft de stad echter in de schaduw van het dichtbij gelegen Carthago gestaan.
In het tweede millennium voor Christus ontstond hier een Berberse plaats genaamd Tunes. In de loop van de eeuwen zou ze een onderdeel worden van de Carthagen en later van Numidië. Gedurende de oudheid zou deze vestiging altijd in de schaduw blijven staan van het nabijgelegen Carthago.
Met de komst van de Arabische legers in de 7e eeuw, kreeg de stad enige mate van betekenis als havenstad. In de 11e eeuw wist ze als een van de weinige Tunesische steden, te ontsnappen aan de vernietigingen door de Banu Hilal.
Van de 10e tot de 16e eeuw werd de stad geregeerd door een opeenvolging van Berberse dynastieën: de Ziriden, de Hammadiden, de Almohaden en de Hafsiden.
Een echte bloeitijd kende Tunis vanaf het begin van de 13de eeuw toen de Hafsiden dynastie de stad tot hoofdstad van Tunesië maakte. Het waren de Hafsieten die in de 13de eeuw soekstraten hebben aangelegd
Onder deze laatste twee, zou de stad uitgroeien tot een van de grootste en rijkste van de Islamitische wereld. Tot de 16e eeuw zou ze de hoofdstad zijn van het koninkrijk van de Hafsiden. Net als de rest van Tunesië, werd de stad in de 16e eeuw veroverd door de Ottomanen. Deze zorgden ervoor dat de soekstraten werden aangevuld met openbare gebouwen en Kazernes.
Tunis groeide uit tot metropool in de koloniale tijd, toen de Franse gouverneur van de stad zijn thuisbasis maakte. De Fransen  19de eeuw breidden Tunis flink uit door naast de Medina een hele nieuwe stad in Jugendstil en Art Deco aan te leggen.

Zoals veel hedendaagse Islamitische steden heeft Tunis zowel een deel dat heel westers aandoet in architectuur, als een oud stadsdeel, dat vaak de medina genoemd wordt. Achter het Belvedere-park, onderaan de heuvelhelling, ligt de meest bekende bezienswaardigheid: het Bardomuseum. In de harem van het voormalige Bardo-paleis is een museum ingericht dat na het Egyptische museum in Caïro de grootste betekenis heeft. In 30 zalen is een unieke verzameling van onder andere wereldberoemde Romeinse  mozaïeken, modellen van belangrijke ruïnes, Fenicische vondsten, en Romeinse sarcofagen bijeengebracht. Bezienswaardig verder is de soek Bab-el-Bahar die tot de mooiste van Noord-Afrika gerekend wordt: ieder ambacht heeft hier zijn eigen plek zoals zadelmakers, parfumeurs, tapijthandelaren, koperslagers, juwelenhandelaren, pottenbakkers enz., kenmerkend een oriëntaals handelsleven met specifieke geuren, een warboel van kreten en een rijk palet van kleuren. Daar bovenuit steekt de 44 meter hoge minaret van de moskee die uit de 8ste eeuw stamt. Tegenover het Dar Hoessein-paleis (met museum voor islamitische kunst) staan de moskeeën El-Ksar en de kasba met de fraaie minaretten (uit 1200). Niet alle moskeeën zijn vrij toegankelijk. De Moorse stijlelementen zijn overheersend.

Bezienswaardigheden

Tunis heeft veel moois te bieden en een wandeling door de medina zou u sowieso op de agenda moeten zetten. De medina van Tunis is de grootste (270 ha groot en over de 1.000.000 inwoners) en best onderhouden van Tunesië. Hij staat op de werelderfgoedlijst van de Unesco.
De ingang tot de medina vormt de Porte de France uit 1848, in het Arabisch Bab el-Bar of zeepoort. Binnen de medina staat het hart van de stad en het gebouw dat boven alles uitsteekt.

Souks

Vooral leuk is het om over de verschillende souks te lopen, die ingedeeld zijn aan de hand van wat voor spullen de koopmannen verkopen
Het waren de Hafsieden die voor elke ambacht een eigen souk bouwden. De aaneengesloten winkeltjes staan onder een galerij van bogen, voorzien van openingen in het gewelf om licht door te laten. De straatjes grenzend aan de ingang van de medina zijn niet specifiek per ambacht: ze zijn uitermate duur! Koop beter in de souk…per ambacht.

• Souq el Attarine: de parfummakersmarkt met hun kruiden, henna, oliën voor parfum, wierrook en amber. Geliefd in Tunis is de geur van de jasmijn. De jasmijn komt uit Hammamet en de rozen uit Sfax.

• Souq de Libraires: allerhande boeken.

• Souq des Etoffes: de stoffenmarkt.

• Souq des femmes: markt voor vrouwen, o.a.: (witte zijden, glanskatoen of nylon omslagdoeken).

• Souq el Trouk: Turkenmarkt met voornamelijk tapijtenhandel.

• Souq el Leffa: tapijten en dekens

• Souq el Kebabjia: de zijdemarkt.

• Souq el Berka: huidig een pleintje met juwelenhandelaars, vroegere slavenmarkt.

•  

• Souq el Chéchias: in bepaalde winkels maakt men hier nog de traditinele rode wollen hoofddeksel (o.a. de fez) voor mannen.

• Souq el Cuivre: kopersmederijmarkt.

• Souq el Grana: verkoop van levensmiddelen.

• Souq el Fakha: fruit- en groenten handel.

• Souq el Hout: vishandel markt.

• Souq el Koumach: kleren en stoffen markt.

• Souq el Blaghia: markt van de zacht lederen slippers (babouches)

Moskeeën

In het centrum van Tunis bevinden zich diverse moskeeën, waarvan u toch op zijn minst één zou moeten bekijken.
De belangrijkste moskee van de plaats is de  Jemaa-Ez-Zitouna, ook wel de Grote Moskee genoemd (moskee van de olijfboom), in 732 gebouwd door de Omajjaden en voltooid in 864 door de Aghlabiden. De minaret dateert uit 1894. De gebedshal wordt gedragen door 184 zuilen en kapitelen, met het merendeel afkomstig uit het oude Carthago. Dit is de oudste moskee van Tunis en in Tunesië enkel overtroffen door de moskee van Kairouan.

Rond de moskee staan een aantal medersa’s (of madrassa’s) waar studenten hun inleiding in de koran en de sharia (het islamitisch recht) kregen. Niet moslims mogen de gebedsruimte van de moskee niet betreden, maar vanaf de binnenplaats kunt u wel een blik naar binnen werpen. In de middeleeuwen behoorden de scholen die aan de moskee verbonden zijn tot de belangrijkste onderwijsinstituten van de Islamitische wereld.
Vanaf de 17de eeuw veranderde de stijl van de moskeeën; binnenplaatsen werden kleiner en in plaats van een vierkante minaret bouwde men nu achthoekige, smalle torens. Voorbeelden van deze nieuwe stijl zijn de Hammouda Pacha moskee. en de  Sidi Youssef moskee

Een voorbeeld hiervan is de achthoekige (typisch Turks-Ottomaans) sierlijke en door Italiaanse ambachtslieden rijk gedecoreerde minaret uit 1655 van de Hammouda Pasha moskee. Opvallend is ook de prachtige gekleurde (zwart-wit) marmeren versiering in de halfboog van de gevel, eveneens Italiaanse stijl.
De ontwerpers van het mausoleum van Bourguiba in Monastir lieten zich inspireren door deze decoraties !
Weer iets verder staat nog een spitse achthoekige minaret behorende tot de 17de -eeuwse Sidi Youssef moskee.

Grafmonumenten

In Tunis kunt u twee grafmonumenten bezichtigen. Het eerste is dat van Aziza Othmana, die kort voordat ze stierf een ziekenhuis liet bouwen en een stichting in het leven riep die arme meisjes moest helpen. Deze daden hebben van haar zeer geliefd gemaakt en haar graf wordt veel bezocht. Ook al zegt de naam Aziza Othmana u niets, het grafmonument is mooi versierd en dat zult u wel kunnen waarderen. Het tweede grafmonument huisvest 160 graven van leden van de Husseinidische dynastie. Het Tourbet El-Bey is te vinden op de gelijknamige straat en straalt met zijn marmeren muren en zuilen een zekere rijkdom en macht uit.

Musea

Ook al vindt u al de genoemde bezienswaardigheden absoluut niet de moeite waard, dan nog heeft u een reden om naar Tunis te gaan, namelijk het Musée National du Bardo. Het museum huisvest één van de mooiste en rijkste collecties Romeinse mozaïeken ter wereld en is daarom internationaal gezien ook een vooraanstaand museum. De collectie omvat verder (kunst)voorwerpen vanaf de Punische tijd tot de Osmaanse bezetting van Tunesië. Voor een bezoek aan het museum moet u eigenlijk een hele dag uittrekken. Twee kleine musea in Tunis zijn het museum voor mediterrane kunst en het Dar Ben Abdallah huis, waarin het Musée des Arts et des Traditions Populaires is gevestigd. Het Dar Ben Abdallah is in een prachtig paleis gevestigd en alleen daarom al de moeite waard.

Bardo museum

Het Bardo-museum ligt op drie kilometer ten westen van het stadscentrum van Tunis. Deze elegante Bardo-wijk wordt gekenmerkt door prachtige villa's. Het museum is gehuisvest in een oud Moors paleis waar de Beys hun residentie hadden. In het 19de -eeuwse haremgebouw kan je tegenwoordig een omvangrijke collectie archeologische voorwerpen bezichtigen.

De verzameling omvat beelden en schitterende Romeinse mozaïeken die uit heel Tunesië gehaald werden. Deze wereldberoemde verzameling mozaïeken is de grootste ter wereld. De eeuwenoude mozaïeken zijn vaak figuratief en kwamen voor in Romeinse openbare gebouwen, amfitheaters en baden. Vaak bevatten ze mythologische voorstellingen maar aan de hand van heel wat mozaïeken krijg je ook een beeld van het dagelijkse leven.

Het interieur van het museum is een attractie op zich. Vooral het sierlijke plafond van de Virgiliuszaal en de koepel in de Soussezaal zijn pareltjes. Het Bardo-museum is ingedeeld in verschillende zalen die een periode beslaan. Je krijgt er een overzicht vanaf de prehistorie. De belangrijkste Romeinse mozaïeken vind je op het gelijkvloers en op de eerste verdieping. Let zeker op de mozaïek van Neptunus, Vergilius en Odysseus.

De eerste vorm van mozaïek, of mooi betegelde vloer, komt van de Feniciërs. Bij opgravingen in Carthago en Kerkouane werden de vloeren met eenvoudige patronen, in wit mozaïek of uit fijngemalen terracotta met stukjes gekleurd marmer en glas blootgelegd.

De figuratieve mozaïeken uit het Bardo museum dateren van de 2de eeuw na Christus en later en zijn gemaakt door de Griekse handwerklieden. Ze versierden vaak openbare gebouwen, amfitheaters en badhuizen met mythologische thema’s.
Vanaf de 3de eeuw na Christus werden ook de vloeren van particuliere huizen bekleed met taferelen uit de jacht, het toneel, de landbouw en de zee. Later ook met Christelijke taferelen. De mozaïekkunst kende nog een laatste heropleving in de 6de eeuw na Christus door de Byzantijnen.

De nieuwe stad

De hoofdader van de stad is de avenue Habib Bourguiba, 1,5 km lang en 50 m breed, die de Porte de France (waar de medina begint) en de zee met elkaar verbindt.
In het midden van deze avenue stond vroeger het ruiterstandbeeld van Bourguiba, dit is ondertussen verplaatst naar La Goulette en vervangen door een grote hoog geplaatste klok op de rotonde Place 7 novembre 1987 (voormalig Place de l’Afrique). Met zijn vele haute-couture winkels, gezellige terrasjes, bloemen stalletjes en boekwinkels wordt deze avenue ook de Champs-Elysée van Tunis genoemd.

Een paar prachtige architecturale gebouwen zijn opvallend op deze avenue: de rooms katholieke kathedraal St. Vincent de Paul (gebouwd in 1882 in neo-romaanse stijl) met er tegenover het staatstheater met een Jugendstil gevel (begin 20ste eeuw) en het hotel du Lac: een gebouw in de vorm van een omgekeerd trapezium. De vorm van dit gebouw zal zeker bekend overkomen bij de kenners van de film “Star Wars”.

terug inhoud