Tozeur

De Djerid streek

Komende vanuit Kairouan via Gafsa en verder zuidwaarts is het aan het landschap te merken dat we hier naar een ander gebied trekken: de vlaktjes worden kaler, enkele kleine riviertjes zijn nagenoeg uitgedroogd, de grond krijgt meer en meer een grijsgeel zandachtige kleur, en in het westen zien we duidelijk de uitlopers van het Atlasgebergte naderen. We komen aan in het mooiste gedeelte van Tunesië wat betreft natuurschoon, het is tevens het gebied van de Berbers.
Trekken we een horizontale lijn vanuit Gabes in het oosten, dat zich op de scheiding bevindt van de Sahel en de Grote Erg, en Tozeur in het westen, dat in het zuiden van het Tell gebied ligt, dan snijden we Tunesië nagenoeg in twee gelijke delen: alles ten zuiden van dit gebied is zo 90.000 km2 groot! In dit gebied liggen de grootste natuurlijke rijkdommen van Tunesië: fosfaaterts en ruwe oliewinning.
Het gebied rond deze scheidingslijn wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van Chotts (zoutmeren). Hiervan is het Chott el-Djerid het grootste, gevolgd door het Chott el-Gharsa.
Deze streek noemt men dan ook de Djerid, naar het gelijknamige grootste zoutmeer.

De oases

Rond de zoutmeren bevinden zich zeer veel waterbronnen en artesische putten. Deze leveren het water voor de irrigatie van vruchtbare gebieden: oases.
In het Djerid gebied zijn belangrijke woestijnoases deze van : Nefta, Tozeur , el-Oudian en Hamma. Kenmerkend voor deze oases zijn de dadelpalmbomen, in totaal meer dan één miljoen stuks.
Reeds in de tijd van de Romeinen werden hier dadelpalmbomen gekweekt.
Rond elke oase, op een afstand van een 300 m, legt man een aarden wal aa en plaatst men schuttingen om zodoende een kunstmatige zandduin te vormen tegen verstuivend zand die de gewassen in de oase anders zouden doen verzanden.
De beplanting van de oase omvat drie niveaus:
De hoge dadelpalmbomen geven schaduw aan de kleine fruitbomen: abrikozen, granaatappels, vijgen, sinaasappels en olijven.
Deze beschutten op hun beurt de lagere tuinbouwgewassen als tarwe, gerst en groenten, meloenen en henna.

De Dadelpalmen

Dadelpalmbomen kunnen tot 150 à 200 jaar oud worden. Jaarlijks kan de boom tot 120 kg dadels opleveren. Vrijwel alles van de boom wordt gebruikt:

• de pitten worden gebruikt als veevoeder.

• de vezels voor touw en schoenen.

• het hout voor huizen, bruggen en omheiningen

• de takken als hekken.

• de bladeren voor het weven van manden, hoeden en matten.

• tenslotte maakt men van het palmvocht de Lagmi een bittere wijn.

De voedingswaarde van de dadel is zo hoog dat tijdens de islamitische vastenmaand, de ramadam, het toegelaten is om gedurende de dag één lepel water  en drie dadels tot zich te nemen.
De beste dadels dragen de naam Deglet-en Nour (wat nageslacht of dochter van het licht betekent).
Ze komen uit Tozeur, Nefta en Douz en worden in de maand november geoogst.
Volgende legende gaat over deze dadel: “ De naam van de Deglet-en Nour zou ontleend zijn aan de islamitische heilige vrouw Lallah Nurah. Zo arm was deze vrouw dat ze niet eens een rozenkrans bezat. Daarom gebruikte ze dadels als ze, al biddend langs de kant van de weg, de 99 namen van God reciteerde. Ze stierf tijdens haar gebed en werd ter plaatse begraven. Bijna onmiddellijk ontsproten zaden die op haar graf werden geplant. Ze vormden grote en mooie palmbomen waaraan de heerlijkste dadels groeiden.

Tozeur

Aan de rand van de Sahara ligt de Tunesische stad Tozeur, een charmant, traditioneel dorp dat bezoekers opwekt om te genieten van het mysterieuze woestijngebied van het land.
Ongeveer 430 km ten zuidwesten van Tunis heeft Tozeur een rijke geschiedenis die dateert van voor de Middeleeuwen, toen het diende als een kruispunt voor Sahara-gebonden caravans.
Tozeur is de hoofdstad van de Djerid, de streek van de oases en zoutmeren.
De Romeinen noemden dit groene plekje in de woestijn ThusurosIn de daaropvolgende eeuwen werd het beïnvloed door de overgang van beschavingen de Romeinen naar de Byzantijnen naar de moslims en Berbers, die elk bijdroegen aan de cultuur en het erfgoed van de stad.
Tozeur was een belangrijke Numidische stad op de route tussen Algerije en de Golf van Gabes aan de oostkust van Tunesië. Toen de Romeinen arriveerden, diende Tozeur als een belangrijke voorpost en metropool. Na de opkomst van de Hafsid-dynastie werd Tozeur gebruikt als een slavenmarkt.
"Tozeur, een bron van water in de woestijn, heeft altijd mensen aangetrokken die zich daar uiteindelijk vestigden," zei Karem Dassy, voorzitter van de Vereniging van de Bescherming van de Oude Medina van Tozeur. "Dit heeft bijgedragen aan de persoonlijkheid van degenen die zich in Tozeur hebben gevestigd en hun openheid voor het denken.
De Djerid streek van Nefta in het bijzonder vormen in Tunesië een belangrijk religieus centrum. De hier, oa. in de oase, aanwezige heiligdommen behoren tot verschillende religieuze orden. Zo is de moskee van Tozeur ook vrij afwijkend van de klassieke vormgeving, maar wel architecturaal in overeenstemming met de bouwwijze in de Stad.
"Het heeft ook invloed op hun levensstijl en verdiept de waarden van tolerantie die sterk kunnen worden gevoeld in dit deel van het zuiden van Tunesië. Het stond heel open voor verschillende culturen en voor het overlijden van stammen en reizigers. "
"Het type islam dat hier populair is, is een gematigde islam en het is zeer tolerant en omvat alle verschillende sekten van de islam," voegde Dassy eraan toe. "Deze elementen van de geschiedenis verklaren het vredige heden van Tozeur. Het is nog nooit getuige geweest van terroristische of gewelddadige gebeurtenissen. Het is tegen de aard van de mensen daar. "
Het vredige karakter van Tozeur heeft zijn imago als rustplaats versterkt. Sinds de oudheid zijn reizigers en caravans gestopt in het gebied om te verjongen en bij te tanken voordat ze hun reis diep in de Sahara voortzetten.
Tegenwoordig zijn bezoekers gefascineerd door de historische bezienswaardigheden van de stad, zoals de medina van Tozeur.
"Tozeur heeft meer dan één medina,". "De beroemdste medina Ouled Hadef is een relatief moderne wijk die teruggaat tot de 15e eeuw, terwijl het oorspronkelijke oude stadje Tozeur teruggaat tot de Middeleeuwen. De oudste medina is degene die tegenwoordig bekend staat als de oasestad rond de moskee. "
Dassy voegde toe: "Toen de Turken in de 19e eeuw kwamen, verwoestten ze het oude stadje Tozeur en dat is sindsdien veranderd. De focus is verschoven van het middeleeuwse stadje Tozeur naar het nieuw gebouwde, maar de overblijfselen van het middeleeuwse stadje bestaan nog steeds. Nu is de buurt die bekend staat als de oude stad Tozeur de wijk die werd gebouwd tussen de 15e en de 18e eeuw. "
Wandelen door de smalle straatjes van de oude medina is een betoverende ervaring. De architectuur toont prachtige bakstenen façades en ingewikkeld geel metselwerk, allemaal in de traditionele stijl van het zuiden van Tunesië. De stenen ontwerpen zijn versierd met een reeks geometrische vormen en vertonen overeenkomsten met motieven die te vinden zijn in voorwerpen uit de oude Berbers, waarvan de stammen zich in vorige eeuwen in Tozeur hebben gevestigd.
Om de specifieke architecturale stijl van de stad te behouden, heeft de lokale overheid de opdracht gegeven dat bouwers zich aan het traditionele metselwerk houden.
"Het unieke van de architectuur van de stad is gebaseerd op het gebruik van oude bakstenen die uniek zijn voor de regio Djerid. Deze stijl werd ook gebruikt tijdens de oudheid, zoals het te vinden is in sommige archeologische vindplaatsen."
De oase van de stad bevat prachtige palmbomen en rode zandwegen, die zich uitstrekken over het landschap als een groen paradijs in het midden van de woestijn. De oase is te bereiken via de hoofdstraat van Tozeur en heeft veel resorts.
Onder de historische monumenten in Tozeur is de moskee van Sidi Abid, die dateert uit 1030 en "heeft een van de eerste Schriftuurlijke inscripties in de stad".
Het treinstation van de stad, werd in 1913 gebouwd.
In Tozeur staan paardenkoetsiers klaar om een tocht te maken met een caléche (koetsje) in de oase.
Een paar kilometer buiten de stad ligt het majestueuze standbeeld van de beroemde Tunesische dichter Aboul-Qacem Echebbi, die afkomstig was uit Tozeur. Een andere populaire bestemming voor bezoekers is het Museum van Kunst en Populaire Traditie, dat vroege artefacten herbergt, zoals sieraden en keramiek.
Binnen de stadsgrenzen ligt de Desert Zoo van Si Tijani, vernoemd naar een beroemde Tozeur slangenbehandelaar. De dierentuin bevat verschillende zeldzame dieren, waaronder woestijnmonitoren, roofvogels, schorpioenen, fennec vossen, kamelen en zand en gehoornde adders.
Om zijn culturele erfgoed te vieren, organiseert de stad elk jaar in november en december het Internationaal Festival van Oases van Tozeur, ter ere van de artistieke en folkloristische erfenis van de Djerid-regio.
Tozeur is ook de verzameling van verschillende beroemde Hollywood-films geweest, zoals de Star Wars-sage en The English Patient.
Bezoekers kunnen de stad bereiken met collectieve taxi's, treinen, bussen en de internationale luchthaven Tozeur-Nefta.
Bron Roua Khlifi : https://thearabweekly.com/tozeur-tunisias-oasis-town

De stad Tozeur zelf.

De oases van Tozeur zijn één van de beroemdste ter wereld, ze zijn zo een 1.050 ha groot.
In Tozeur valt jaarlijks slechts een 120 mm regen en in de zomer kan de temperatuur in de schaduw best oplopen tot boven de 50 graden celcius.
De aanwezigheid van de internationale luchthaven heeft er voor gezorgd dat het toerisme zich snel in en rond Tozeur snel uitbreide.
Vroeger waren de inwoners bekend om hun gastvrijheid, nu zijn de toeristen voor hen “big businnes”  De mooie toegangspoort van Tozeur heet je dan ook welkom.
Door beslag te leggen op het water hebben de vele hotels de palmerie nagenoeg verwoest. Gelukkig heeft men in 1996 het roer omgegooid: hotelbouw is aan banden gelegd, de waterbronnen zijn gerepareerd en de palmerie is opnieuw beplant.

De traditionele architectuur van de stad is vrij enig in Tunesië, voornamelijk in het oude deel van de stad: Ouled el-Hadef zie je, in vaak overwelfde straatjes, de geel-bruine leemsteen bakstenen die tot allerlei geometrische en kalligrafische motieven zijn uitgewerkt. De motieven doen denken aan de manier waarop ook Berberse tapijten worden vervaardigd. Het kops plaatsen van de bakstenen geeft een prachtig diepte effect dat, afhankelijk van de lichtinval, tot verrassende resultaten kan leiden.
De winkeltjes in Tozeur verkopen hoofdzakelijk tapijten uit de regio, schorpioenen en slangen achter glas en de bekende zand- of woestijnroos. De natuur heeft onder invloed van zout, regen en wind de dunne doorzichtige blaadjes van zand in elkaar gedraaid. Ze zijn erg broos en de beschadigde blaadjes zijn goed herkenbaar: het breukvlak blinkt dan als parelmoer.
Vanuit Tozeur is een bezoek aan de drie bergoases Chebika, Tamerza en Mides zéér aan te bevelen. Hiervoor is het gebruik van een terreinwagen met chauffeur ( die meestal een goede gids is) noodzakelijk. Best de dag vooraf de afspraak vastleggen. Je kunt individueel onderhandelen over de van de tocht, route en…prijs. ’s Morgens vroeg vertrekken is een aanrader om drukte en warmte te vermijden.

Dar Cherait Museum (Tozeur)

Het Dar Cherait Museum opende in 1991 haar deuren en ligt net iets buiten het centrum van Tozeur, vlak bij de hotelzone. Dit museum is bijna een kopie van een paleis van een rijke burger en geeft een goed beeld van de rijke Tunesische cultuur. De tentoonstelling is veelzijdig en je ziet er onder andere een verzameling kostuums, zilveren en gouden sieraden en traditionele artefacten. Daarnaast zijn er ook scènes uit bruiloften van welgestelde families te zien.

Bergoases

Vlakbij de grens met Algerije in het Djebel El-Negueb gebergte bevinden zich enkele prachtige oasedorpen.
De oases zijn te bereiken via de plaats Tozeur, dat bekend staat om de meer dan 200.000 dadelpalmen en het Chott en-Djerid zoutmeer. Circa 60 km ten noordwesten van Tozeur ligt het oasedorp Chebika. Dit bestaat uit een oud en een nieuw gedeelte, waar de bevolking na de overstroming van het oude gedeelte naartoe is verhuist. Bij het dorp is een kloof met waterval en een uitzichtpunt gelegen. Dit punt geeft u fantastisch uitzicht met in de verte onder andere dadelpalmbossen. Zo’n 10 km verderop ligt een tweede oasedorp, Tamerza. Een wandeling naar de waterval is een aanrader. Het mooiste uitzicht hier heeft u vanaf het Tamerza Palace hotel, waar u ook kunt stoppen om u te laten verwennen in de Spa of gewoon kunt genieten van het uitzicht, terwijl u bijkomt met een verfrissend drankje. Het derde en tevens kleinste oasedorp in deze streek is Midès. In dit dorp kunt u een wederom een mooie wandeling door de oasekloof maken.

Terug inhoud