Cuba

Algemeen

Cuba, formeel de Republiek Cuba (Spaans: República de Cuba), is een land in het Caribisch Gebied, bestaande uit het eiland Cuba, Isla de la Juventud en ruim 4000 kleinere eilanden. Cuba wordt in het noorden begrensd door de Golf van Mexico en de Atlantische Oceaan, in het oosten door de Windward Passage, in het zuiden door de Caribische Zee en in het westen door de Straat Yucatan.
Het land is sinds 1959 officieel een socialistische staat en wordt sinds 2008 bestuurd door Raúl Castro, secretaris-generaal van de Communistische Partij van Cuba. Het land is opgedeeld in vijftien provincies en één speciale gemeente: het eiland Isla de la Juventud.
Cuba heeft een alfabetiseringsgraad van 99,8%, een kindersterftecijfer dat lager is dan sommige geïndustrialiseerde landen, en een gemiddelde levensverwachting van 78,3 jaar, daarmee heeft Cuba een hogere levensverwachting dan de Verenigde Staten. In 2006 was Cuba het enige land in de wereld dat aan de WWF-definitie van duurzame ontwikkeling voldeed; met een ecologische voetafdruk van minder dan 1,8 hectare per hoofd van de bevolking en een Index van de menselijke ontwikkeling van meer dan 0,8 voor 2007.

Geschiedenis

In de Precolumbiaanse tijd werd Cuba bewoond door de Taíno en de Ciboney. Het eiland was vernoemd naar hun belangrijkste godheid, van de naam van deze godheid is ook het woord 'cubanacan' afgeleid, dit betekent 'centrale plaats'. In 1492 ontdekte Christoffel Columbus het eiland. Diego Velázquez de Cuellar begon in 1511 met de verovering van Cuba en het land werd een Spaanse kolonie. Binnen honderd jaar waren de meeste indianen gestorven, waarna de Spanjaarden overgingen tot het importeren van slaven uit Afrika.
In tegenstelling tot de rest van Spaans-Amerika wist Spanje Cuba tot aan het einde van de 19e eeuw te behouden. In 1898 werd het land na de Spaans-Amerikaanse Oorlog veroverd door de Verenigde Staten, die het land in 1902 formele onafhankelijkheid verleenden. Cuba bleef echter tot 1934 een Amerikaans protectoraat en ook daarna behielden de Amerikanen een vinger in de pap, en grepen ze meerdere malen militair in. Nadat Fulgencio Batista in 1952 voor de tweede keer dictator van het land werd, begon de revolutionair Fidel Castro een opstand. Deze mislukte en Castro werd veroordeeld tot 15 jaar celstraf. In 1955 kwam Castro vrij als gevolg van een generaal pardon en ging hij in ballingschap in Mexico en de Verenigde Staten. In 1956 keerde hij met een kleine groep getrouwen terug. Dit keer was zijn opstand succesvoller, en op 1 januari 1959 wist Castro de macht over te nemen.
Castro ontpopte zich tot communist waardoor zijn land in aanvaring kwam met de Verenigde Staten, die in 1960 een embargo instelden. Een jaar later vond de mislukte invasie in de Varkensbaai plaats, waarbij tegenstanders van Castro met Amerikaanse steun de regering uit het zadel probeerden te lichten. Cuba zocht hierop toenadering tot de Sovjet-Unie, wat in 1962 leidde tot de Cubacrisis, toen er Sovjet-raketten op Cuba geplaatst werden. Op het laatste moment bereikten de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten een akkoord, waardoor de Sovjetraketten van het eiland werden verwijderd. Als tegenprestatie moesten de Verenigde Staten hun atoomraketten uit Turkije verwijderen. Drie jaar later richtte Castro de Communistische Partij van Cuba (PCC) op, die de enig toegestane partij werd.
Op 24 februari 2008 werd Fidel Castro als president opgevolgd door zijn broer Raúl Castro.

Geografie

Het land Cuba bestaat uit 4.195 eilanden met een gezamenlijke oppervlakte van 110.992 km². Het grootste hiervan is het hoofdeiland Cuba, met een lengte van 1250 kilometer en een breedte van 191 km. Dit is tevens het grootste eiland in de Caribische Zee, en ongeveer twee en een half keer zo groot als Nederland.
Het hoofdeiland wordt omringd door talrijke kleinere eilanden waarvan het  Isla de la Juventud  (ten zuiden van het hoofdeiland) het grootste is. Het hoofdeiland is overwegend vlak. Alleen in het zuiden bevindt zich een gebergte, de Sierra Maestra, waarin de Pico Turquino met 1974 meter het hoogste punt van het land is. Twee andere heuvelachtige regio's zijn de Sierra del Escambray  (of Sierra de Trinidad) in het Centrale gedeelte en de Sierra de los Órganos (of de Vallei van Viñales) in het westen.
Het klimaat van het land is overwegend tropisch, hoewel het gematigd wordt door de wind. De rest van de eilanden is meestal onbewoond en ontoegankelijk en vaak beschermd gebied. Hier leven uitsluitend schildpadden en in de lagunes zoeken tientallen soorten vogels ongestoord naar voedsel.
Aan de noordkant wordt het land van west naar oost begrensd door de Golf van Mexico, Straat Florida en de Atlantische Oceaan, die Cuba scheiden van de Verenigde Staten en de Bahama's. Aan de oostkant wordt het van het eiland Hispaniola gescheiden door de Windward Passage. Aan de zuidkant ligt de Caribische Zee, dat Cuba scheidt van onder andere Jamaica en de Kaaimaneilanden. Aan de westkant wordt Cuba door de Straat Yucatan gescheiden van het Mexicaanse schiereiland Yucatán.
De grootste stad en eveneens de hoofdstad is Havana (La Habana), gelegen aan de noordkust van Cuba. Andere grote steden zijn Camagüey in het midden van het eiland en Santiago de Cuba, aan de zuidkust.

Taal

De officiële taal in Cuba is Spaans. Het Spaans dat in Cuba wordt gesproken valt onder het Caraïbisch-Spaans en vertoont daarmee sterke overeenkomsten met het Spaans dat wordt gesproken op Puerto Rico en de Dominicaanse Republiek. Zoals in bijna alle landen in Spaanstalig Amerika, kent ook Cuba het Spaanse persoonlijk voornaamwoord vosotros (jullie) niet, daarentegen wordt ustedes gebruikt (U meervoud). Vergeleken met het standaard Spaans, zijn er verder ook duidelijke verschillen in uitspraak en woordenschat.
De uitspraak van de 'j' ligt dichter bij de 'h' dan de 'g', zoals gebruikelijk in standaard Spaans. De 'll' wordt vaak uitgesproken als 'dj'. Ook wordt de 's' vaak niet uitgesproken. Estamos wordt bijvoorbeeld vaak uitgesproken alse'tamo'. Cuba kent ook het Seseo; de 'c' en 'z' worden uitgesproken als de 's', in tegenstelling tot de in Spanje gebruikelijke Engelse 'th'.
De woordenschat is ook beïnvloed door Taíno woorden en woorden uit Afrikaanse talen. De Taíno taal komt tegenwoordig nog het meest naar voren in plaatsnamen zoals Camagüey.

Religie

De meeste inwoners van Cuba zijn katholiek, hoewel de staat officieel atheïstisch is na de revolutie. Naast het katholicisme wordt de santería gepraktiseerd door met name de Afro-Cubaanse bevolking. Het protestantisme bereikte Cuba in de 18e eeuw vanuit de Verenigde Staten. Cuba kent ook kleine joodse gemeenschappen en enkele moslims en baha'i.

Andere maatschappelijke gegevens

44,7% van de beroepsbevolking is vrouw. Daarvan heeft 33,5% een leidinggevende of organiserende functie. In het Cubaanse parlement is 36% vrouw, 16% van de Staatsraad, 18% van de ministers en 23% van de staatssecretarissen.

• Elke werkende vrouw kan een jaar lang met zwangerschapsverlof.

• 85% van de Cubaanse gezinnen betaalt geen huur voor hun huis.

• 95% van het grondgebied heeft elektriciteit.

Vluchtelingen

• De uittocht uit Cuba, die hoofdzakelijk is gebaseerd op ontevredenheid met de politieke gang van zaken op het eiland, heeft ruim een halve eeuw geduurd. Meer dan een miljoen Cubanen van alle sociale klassen zijn naar de Verenigde Staten vertrokken. Anderen zijn naar Spanje, Canada, Mexico, Zweden en andere landen gegaan. Het is nog steeds standaard dat van de meeste vluchtelingen alle eigendommen door de Cubaanse overheid in beslag worden genomen.

• De Cubanen die het eiland verlaten hebben zijn met name naar Miami, Florida gegaan. Economisch doen de Cubaanse Amerikanen met een jaarlijks gezinsinkomen van $37.700 het iets beter dan de rest van de Hispanics ($35.600), maar minder dan blanke niet-Hispanics ($48.074). Het is wel zo dat Cubaanse Amerikanen die in de Verenigde Staten zijn geboren het economisch een stuk beter doen ($50.000) dan de Cubanen die op Cuba zijn geboren ($33.800). Ook qua onderwijs doen de Cubaanse Amerikanen het beter dan de overige Hispanics, maar ook hier minder dan blanke niet-Hispanics. Tevens zien we hier ook dat die op Cuba zijn geboren het minder doen dan die in de Verenigde Staten zijn geboren.

• De emigratie die direct na de Cubaanse Revolutie plaatsvond was met name die van de (m.n. blanke) boven- en middenklasse en leidde mede tot een demografische wijziging in geboortecijfers en etniciteit. In 1994 kwamen Cuba en de Verenigde Staten in de Clinton-Castro akkoorden overeen dat de emigratie naar de VS beperkt zou worden. Volgens deze overeenkomst verstrekt de VS een vast aantal (20.000 sinds 1994) visums aan Cubanen die willen emigreren. Op dit moment mag er niemand meer het land verlaten, er worden geen visums meer afgegeven om te emigreren. Cubaanse bootvluchtelingen die op zee worden opgepikt worden teruggestuurd. De Openbaar Aanklager mag van de Amerikaanse wet toestemming om te blijven geven aan vluchtelingen die minimaal een jaar in de VS verblijven.

• Human Rights Watch heeft kritiek geuit op de Cubaanse restricties op emigratie en Cuba beschuldigd kinderen in "gijzeling" te houden om te voorkomen dat Cubanen in het buitenland overlopen. In de loop der tijd hebben duizenden Cubanen getracht om via de Straat Florida de Verenigde Staten te bereiken. Een groot aantal is dat gelukt, maar er zijn schattingen dat er tussen de 30.000 en 40.000 Cubanen overleden zijn tijdens een poging het eiland te ontvluchten. Tegenwoordig reist men liever via Mexico.

Maleconazo

Op 4 augustus 1994 wordt in de haven van Havana een veerboot gekaapt. Vanwege de miserabele leefomstandigheden op Cuba proberen een 12-tal kapers het eiland te ontvluchten en er wordt koers gezet in de richting van Key West, Florida. Op de kade rijden honderden fietsers mee met de veerboot. Er wordt geschreeuwd, gejuicht en gehuild, mensen springen van het gammele bootje in het water. Vanwege de hoge zeegang en een tekort aan benzine komen de kapers echter niet ver, de veerboot wordt door de waterpolitie onderschept en terug gedirigeerd naar de aanlegplaats. De kapers worden ingerekend en onmiddellijk vastgezet.
De gebeurtenissen gaan nog dezelfde avond als een lopend vuurtje door de stad en de volgende dag komt het tot een spontane volksopstand in Centro Havana. Op de hoek van de Malecón de beroemde boulevard van Havana verzamelt zich een groep van enkele honderden schreeuwende en rondtrekkende betogers. 'Cuba si, Castro no!' en 'Libertad, Libertad!' galmt het door de straten van Havana. Politieagenten in burger schieten in het rond, mensen worden opgepakt en afgevoerd. De rellen zullen een uur of twee duren alvorens een inderhaast opgetrommelde politiemacht een einde aan de rellen maakt.
Het was de eerste keer sinds de op dat moment 35-jarige Cubaanse Revolutie dat mensen de straat op durfden te gaan om te demonstreren tegen het bewind en de almaar voortdurende wantoestanden op het eiland. 5 augustus 1994 staat te boek als een historische dag in de Cubaanse geschiedenis en wordt in de volksmond 'El Maleconazo' genoemd.

Afschaffing Carta Blanca

Op 14 januari 2013 werden de beperkingen op het uitreizen opnieuw opgeheven. De Carta Blanca, de toestemming van de Cubaanse overheid om het land te mogen uitreizen, werd afgeschaft. De meeste Cubanen kunnen voortaan vrij gemakkelijk hun land verlaten. Er zijn wel beperkingen voor militairen en beoefenaars van enkele beroepen die belangrijk zijn voor het land (zoals dokter). Voortaan moeten Cubanen alleen nog een visum aanvragen bij het land waar ze naartoe wensen te reizen.
Aanvankelijk werd deze nieuwe wet (wet 302 van 16 oktober 2012) met de nodige scepsis onthaald. Dissidente Cubanen, waaronder Yoani Sanchez bijvoorbeeld, waren van mening dat het noodzakelijke paspoort voortaan de nieuwe hindernis zou vormen. Maar nadat een aantal bekende dissidenten vrij het land konden uit- en inreizen, waaronder Sanchéz, is gebleken dat deze kritiek geen grond meer had.
Dit wil niet zeggen dat de Cubanen nu massaal hun land verlaten. Voor een deel komt dit door de verstrenging van de voorwaarden die gesteld worden door de gastlanden. Na het wegvallen van de barrière van de verplichte Carta Blanca zijn de gastlanden minder gemakkelijk geworden in het verlenen van een visum en passen de geldende visumvoorwaarden nauwgezetter toe.

Overheid en politiek.

Staatsinrichting

Het ministerie van binnenlandse zaken aan het Revolutieplein in Havana
De Grondwet van 1976, die Cuba definieert als een socialistische republiek, werd vervangen door de grondwet van 1992, die wordt geleid door de ideeën van José Martí, Marx, Engels en Lenin. De grondwet beschrijft de Communistische Partij van Cuba als de "leidende kracht van de samenleving en van de staat". De eerste secretaris van de Communistische Partij van Cuba is tegelijkertijd voorzitter van de Raad van State (voorzitter van Cuba) en voorzitter van de Raad van Ministers (soms aangeduid als premier van Cuba). De leden van beide raden worden gekozen door de Nationale Assemblee van de Volksmacht. De president van Cuba, die ook wordt gekozen door de Algemene Vergadering, dient voor vijf jaar en er is geen limiet aan het aantal termijnen van het presidentschap. Het Hooggerechtshof van Cuba is de hoogste rechterlijke macht van de overheid. Het is ook kans om in beroep te gaan tegen de beslissingen van de provinciale rechtbanken.
Het parlement van Cuba is de Nationale Assemblee van de Volksmacht (Asamblea Nacional de Poder Popular). De 609 leden dienen voor een termijn van vijf jaar. De Assemblee komt tweemaal per jaar bij elkaar. De kandidaten voor de Assemblee worden goedgekeurd door een openbaar referendum. Alle Cubaanse burgers ouder dan 16 die niet zijn veroordeeld voor een strafbaar feit kunnen stemmen. Artikel 131 van de Grondwet bepaalt dat het stemmen moet "door middel van vrije, gelijke en geheime stemming". Artikel 136 luidt als volgt: "Afgevaardigden of gedelegeerden moeten meer dan de helft van het aantal geldige stemmen die zijn uitgebracht krijgen in de kiesdistricten om verkozen te worden. Het stemmen gebeurt door middel van geheime stemming en de stemmen worden geteld in het openbaar. Genomineerden worden gekozen op lokaal bijeenkomsten met meerdere kandidaten voor het verkrijgen van goedkeuring van de verkiezing commissies. In de daaropvolgende verkiezingen is er slechts een kandidaat per zetel, die moet een meerderheid moet krijgen om gekozen te worden.
Voor geen enkele politieke partij is het toegestaan ​​om kandidaten voor te dragen, maar de Communistische Partij van Cuba heeft zes partijcongres vergaderingen gehouden sinds 1975. In 2011 verklaarde de partij dat zij 800.000 leden heeft, en de vertegenwoordigers van de partij hebben over het algemeen ten minste de helft van de zetels in de Raad van State en de Nationale Assemblee. De overige posities worden ingevuld door de kandidaten zonder een partij. Andere politieke partijen krijgen internationaal geld, terwijl activiteiten in Cuba door oppositiegroepen minimaal zijn.

Bestuurlijke indeling

De vijftien provincies van Cuba:

Cuba is verdeeld in vijftien provincies (provincias). Isla de la Juventud valt buiten de provinciale indeling en vormt een speciale gemeente (municipio especial).

Buitenlandse betrekkingen

De Verenigde Staten hebben sinds de jaren zestig een embargo tegen Cuba ingesteld, en de verhoudingen tussen Cuba en de Verenigde Staten zijn zeer slecht. Over het algemeen zijn betrekkingen tussen Cuba en andere westerse landen iets beter, hoewel deze nog steeds slecht zijn. De afgelopen 16 jaar is het embargo van de Verenigde Staten met een absolute meerderheid veroordeeld door de leden van de Verenigde Naties. De Verenigde Staten houdt echter vast aan het ingestelde embargo. In het laatste decennium heeft Cuba de banden met Latijns-Amerikaanse landen, waaronder met Bolivia, Brazilië en vooral met Venezuela, aangehaald.
Onder leiding van president Obama verlichtte de VS in april 2009 de sancties. Zo werden de sancties dat Cubaanse Amerikanen hun familie op Cuba op kunnen zoeken, en dat deze geld en cadeaus kunnen overmaken naar familie op Cuba, verlicht.
In persoonlijke brieven riep paus Franciscus president Obama en diens collega Castro op de strijdbijl te begraven, waarna vertegenwoordigers van beide landen in het geheim aan onderhandelingen in het Vaticaan begonnen, met als uitkomst dat Obama in december 2014 aankondigde dat de Verenigde Staten en Cuba hun relatie zouden gaan normaliseren. Het Amerikaanse beleid om Cuba te isoleren had na vijftig jaar afgedaan. Met de beleidswijziging worden de diplomatieke contacten hersteld, verschillende beperkingen op reizen en financiële transacties opgeheven en worden export- en handelsbeperkingen versoepeld. Obama zal het land wel blijven aanspreken op het gebrek aan mensenrechten en democratie op het eiland. De Verenigde Staten openden op 20 juli 2015 een ambassade in Havana en op dezelfde dag ging de Cubaanse ambassade in Washington open. De Amerikaanse president Obama noemde in december 2014 de paus 'de bemiddelaar' tussen hem en Raul Castro. Ook de aartsbisschop van Havana, Ortega, speelde een belangrijke rol bij de toenadering.

Mensenrechten

De Cubaanse overheid wordt regelmatig bekritiseerd vanwege het schenden van de mensenrechten. Mensenrechtenorganisaties rapporteren willekeurige gevangenname, marteling, gewetensgevangenen en oneerlijke procesgang. Dissidenten worden door de overheid lastiggevallen. Hoewel de Cubaanse regering in 2001 een moratorium op de doodstraf heeft ingesteld, werd een uitzondering gemaakt voor schuldigen aan moord tijdens een gewapende kaping in 2003. En hoewel de Cubaanse grondwet vrijheid van meningsuiting kent, worden wetten ter bescherming van nationale veiligheid of het verbieden van 'vijandelijke propaganda' misbruikt om dissidenten achter de tralies te krijgen. Amnesty International en Human Rights Watch maken melding van gewetensgevangenen. De Cubaanse regering staat het Rode Kruis de toegang tot haar gevangenissen niet toe, en ook Amnesty International is niet welkom op Cuba.

Op de jaarlijkse ranglijst van persvrijheid van Verslaggevers Zonder Grenzen stond Cuba in 2008 op de vier na laatste plaats; alleen Myanmar, Turkmenistan, Noord-Korea en Eritrea staan nog lager.
Er worden echter vraagtekens gezet bij deze cijfers en de cijfers van Amnesty International. Oxfam-Solidariteit kwam in 2006 met een rapport waarin staat dat de schending van mensenrechten door Cuba sterk wordt overdreven. Dit zou gevoed worden door een lobby van de Amerikaanse regering tegen Cuba.

Onderwijs

De Universiteit van Havana werd in 1728 opgericht, daarnaast zijn er ook een aantal gerenommeerde hogescholen en universiteiten. Castro creëerde een geheel door de staat beheerd systeem en verbood privé-instellingen. De leerplicht geldt van zes jaar tot het einde van de basis voortgezet onderwijs (meestal 15 jaar), en alle studenten ongeacht leeftijd of geslacht dragen schooluniformen met de kleur die aangeeft in welke klas ze zitten. Het lager onderwijs duurt zes jaar, het voortgezet onderwijs is verdeeld in basis en aso-onderwijs (B)/ vwo-onderwijs (NL).
Het hoger onderwijs wordt verzorgd door universiteiten, hogescholen, hogere pedagogische instituten, en hogere polytechnische instituten. Het Cubaanse ministerie van Hoger Onderwijs heeft een schema voor het onderwijs op afstand, en biedt regelmatig 's middags en 's avonds cursussen voor arbeiders op het platteland. Onderwijs heeft een sterke politieke en ideologische nadruk, en van studenten wordt naar van loop van tijd verwacht dat zij betrokkenheid hebben bij de doelstellingen van Cuba. Cuba biedt door de staat gesubsidieerd onderwijs voor een beperkt aantal buitenlanders bij de Latijns-Amerikaanse School van Geneeskunde.
Het Hoger Instituut voor Technologie en Technische Wetenschappen is een Cubaanse onderwijsinstelling die studenten voorbereidt op het gebied van nucleaire en milieuwetenschappen. Het is de enige instelling in Cuba dat de mogelijkheden tot het studeren van deze gebieden biedt, ook is het een van de weinige onderwijsinstellingen in Latijns-Amerika die deze studies biedt. Het hoofdkantoor bevindt zich in Havana, binnen het grondgebied van de "Quinta de los Molinos".

Gezondheidszorg

Cuba heeft een universele gezondheidszorg en hoewel er een tekort is aan medische voorzieningen door het embargo van de Verenigde Staten, is er geen tekort aan medisch personeel. De primaire zorg is beschikbaar in het hele eiland en de cijfers van kindersterfte en moedersterfte zijn vergelijkbaar met die van ontwikkelde landen.
Na de revolutie had Cuba in eerste instantie last van de algemene verslechtering op het gebied van ziekte en kindersterfte in de jaren 60 toen de helft van de 6.000 artsen in het land het land verlieten. Maar Cuba herstelde zich in de jaren 80. De communistische regering beweerde dat de universele gezondheidszorg een prioriteit is van de staat en dat voortgang wordt gemaakt op het platteland. Net als de rest van de Cubaanse economie leed de Cubaanse medische zorg aan ernstige materiële tekorten na het einde van de Sovjet-subsidies in 1991, gevolgd door een aanscherping van het embargo van de VS in 1992.
Cuba heeft de hoogste arts-bevolking verhouding in de wereld en heeft duizenden artsen naar meer dan 40 landen over de hele wereld gestuurd.
Volgens de VN is de levensverwachting in Cuba 78,3 jaar (76,2 voor mannen en 80,4 voor vrouwen). Daarmee staat Cuba op de 37e plek in de wereld en 3e op het Amerikaanse continent, alleen Canada en Chili scoren beter op het Amerikaanse continent en Cuba staat net voor de Verenigde Staten. De kindersterfte in Cuba daalde van 32 kindersterfte per 1.000 levendgeborenen in 1957, tot 10 in 1990-1995. De kindersterfte in de periode 2000-2005 was 6,1 per 1000 levend geborenen (tegenover 6,8 in de Verenigde Staten).

Electriciteit

Ga je op vakantie of op reis naar Cuba? Controleer of je een reisstekker of wereldstekker nodig hebt.  De netspanning in Cuba is 110 volt, in de nieuwste hotels is de spanning 220 volt. Er doen zich echter regelmatig stroomstoringen voor. Een wereldstekker, reservebatterijen en een zaklamp zijn zeker handig om mee te nemen.

• Reisstekker nodig: Ja

• Stopcontacten: A / B / C / L

• Netspanning: 110/220 V

• Frequentie: 60 Hz

Stekkers en stopcontacten

In Cuba worden de stopcontacten van type A / B / C / L gebruikt. Voor stopcontacten A en B heb je een reisstekker of wereldstekker nodig. Stopcontact L kun je gebruiken voor apparaten met een platte eurostekker (C). Geaarde stekkers (F) passen meestal niet in dit stopcontact, omdat de pinnen te dik zijn. Voor deze apparaten heb je dus een reisstekker of wereldstekker nodig.

Type C: Dit stopcontact werkt ook met stekker E en F             Type A: De Japanse stekker A kan gebruikt worden in de VS, maar meestal niet andersom

Type B: Dit stopcontact werkt ook met stekker A  Type L: Dit stopcontact werkt ook met stekker C, maar vaak niet met F

Eurostekker C kan in dit land gebruikt worden

Muziek

De muzikanten uit Cuba waren lange tijd onopgemerkt, maar vanaf ongeveer 2000 is de Cubaanse muziek een herkenbare en wereldwijd bekende stroming.
Zie Cubaanse muziek voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Auto's

De oude auto's (die indertijd vanuit de Verenigde Staten waren geïmporteerd) worden zo lang mogelijk rijdend gehouden. De meeste oudere auto's hebben geen Amerikaanse motor meer omdat onderdelen voor de motoren moeilijk leverbaar zijn in Cuba. De meeste auto's rijden op 1,6 liter motoren van onder andere Hyundai. Deze historische wagens maken deel uit van het beeld dat over Cuba bestaat. Naast Amerikaanse auto's uit de jaren 50 en 60 rijden er ook een aantal Lada's rond uit het tijdperk van de samenwerking met de Sovjet-Unie.
Aan het begin van de eenentwintigste eeuw is Cuba zeer afhankelijk van de inkomsten afkomstig uit het toerisme. De overheid importeert er dan ook de nodige moderne wagens die verhuurd worden aan toeristen die een rondrit wensen te maken.
De kleur van de nummerplaat duidt aan wie de eigenaar is. Gele nummerplaten zijn eigendom van particulieren (doorgaans de oudste Amerikaanse modellen of oude Russische auto's). Blauwe nummerplaten zijn eigendom van de overheid en worden gebruikt voor het openbaar vervoer; dit zijn oudere vrachtwagenmodellen, vaak uit het Sovjet-tijdperk maar soms ook afgedankte bussen uit westerse landen, verder ook moderne Chinese touringcars die gebruikt worden om toeristen rond te leiden. Terracotta (rode) nummerplaten beginnend met een T worden verhuurd aan toeristen en zijn doorgaans nieuwe moderne wagens met airconditioning. Zwarte nummerplaten worden door diplomaten (ambassade) gebruikt, groen is eigendom van het leger en andere speciale eenheden en oranje nummerplaten zijn voor katholieke organisaties.

Economische basis

Cuba is jarenlang de grootste suikerproducent van de wereld geweest. Direct na de Tweede Wereldoorlog schommelde de productie van suiker tussen de 5 en 6 miljoen ton op jaarbasis. In het begin van de jaren vijftig was het aandeel van suiker in de totale exportwaarde meer dan 80%. De gehele economie stond in het teken van de rietsuiker; verspreid over het hele land waren talrijke suikerfabrieken en distilleerderijen te vinden. Fidel Castro lanceerde eind jaren 60 een plan om 10 miljoen ton suiker te produceren in 1970. Het doel werd niet bereikt, maar de oogst van 8 miljoen ton dat jaar was de hoogste ooit. Veel suiker werd verkocht aan de Sovjet-Unie en andere socialistische landen tegen gunstige prijzen die boven de wereldmarktprijs lagen. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 vervielen deze gunstige exportregelingen en sindsdien staat ook de productie van suiker onder neerwaartse druk.
Sigaren, nikkel, salsamuziek, suiker, rum en geneeskundigen zijn de bekendste exportproducten van Cuba. In 2008 werd er het meest uitgevoerd naar Canada, China en Venezuela. Nederland stond op de vierde plek van exportlanden.

Toerisme

Toerisme is uitermate belangrijk voor de economie en vormt de grootste bron van harde deviezen. De belangrijkste twee toeristische kernen zijn Varadero en Havana. Varadero is gebouwd op een 20 km lange landtong van slechts 0.5 à 2.29 km breed en is een van de grootste badplaatsen van het Caribisch gebied. Hier staan de meest luxueuze hotels van het land. Het gebied was tot februari 2008 afgesloten van de gewone Cubaan. De Cubanen die er werken hebben het veel beter dan de gewone Cubanen (onder andere door de fooien in harde deviezen).
Havana ligt niet zo ver van Varadero en er is georganiseerd transport van en naar Varadero. In de stad zijn er ook zeer goede hotels en de stad is goed afgestemd op het ontvangen van de toeristen. De andere belangrijke steden hebben ook wel accommodaties maar zijn veel minder goed afgestemd op het toerisme en het comfortniveau van de hotels ligt er stukken lager. Ook de keuken is er meer "Cubaans" geïnspireerd (kip met rijst en zwarte bonen is een typisch gerecht). Een rondreis maken is zeer eenvoudig door middel van busrondrit met gids. De organisatie van de busrondrit gebeurt door overheidsbedrijven. Tevens is het heel goed mogelijk om een auto te huren en op eigen initiatief Cuba te verkennen.
Het is niet verplicht om met overheidsbedrijven rond te reizen en ook zijn niet alle restaurants en hotels meer in overheidshanden. In het hele land kan geslapen worden in 'casas particulares'. Dit zijn kamers in huizen van particulieren. Het overnachten in een 'casa particular' kost ongeveer 25 tot 35 CUC per kamer per nacht. Daarnaast mogen particulieren kleine huiskamerrestaurants, paladares, hebben. Ook onder onafhankelijke toeristen en rugzaktoeristen blijft Cuba daarom een populaire bestemming.

Klimaat

Weer en Klimaat
Klimaattype: Tropisch klimaat (Aw)
Gem. temp. zomer (juli-augustus-september) 29°C 
Gem. temp. winter (januari-februari-maart) 24°C
Regenseizoen: mei tot en met oktober
Beste reistijd: november tot en met april
http://www.klimaatinfo.nl/cuba/

Geld en budget voor Cuba

Geld in Cuba is (voor sommige) een verrassend ingewikkeld onderwerp. Je kunt niet pinnen in Cuba dus moet je van te voren inschatten hoeveel geld je nodig hebt en Cuba is duurder dan de meeste mensen verwachten.
Cubaans geld is alleen op Cuba te krijgen. Je kunt in Cuba Euro's omwisselen in pesos convertibles op de luchthaven in Havana, bij de wat grotere hotels en bij CADECA-wisselkantoren. In de hotels wisselen is over het algemeen duurder dan het wisselen bij wisselkantoren.
Ook kun je veelal 'zwart' Euro's omwisselen voor peso's convertibles. Als je 'zwart' peso's wilt wisselen, doe dat dan bij of via een bekende. Sommige wisselaars op straat zijn namelijk in overheidsdienst en je kan een boete krijgen van duizend dollar.

Valuta

In Cuba bestaan twee officiële valuta, te wetend de Cubaanse peso (CUP), voor (met name) de lokale bevolking en de Cubaanse Peso Convertible (CUC) voor de buitenlanders. De Cubaanse peso is onderverdeeld honderd centavosen wordt uitgegeven in munten van 1, 5 en 20 centavos en 1 en 3 pesos en biljetten van 1, 3, 5, 10, 20, 50 en 100 pesos en de Cubaanse Peso Convertible wordt uitgegeven in munten van 1, 5, 10, 25 en 50 centavo en biljetten van 1, 3, 5, 10, 20, 50 en 100 convertibele peso.
Als toerist kan je echter met de peso enkel terecht op straat, als je aan stalletjes iets wil eten, of in sommige staatswinkels.
Bij sommige trein- en busstations kan je ook nog met pesos betalen, maar bij de grotere moet je als buitenlander meestal in Peso's Convertibles betalen. Het aangewezen betaalmiddel op Cuba is voor toeristen dan ook de Peso Convertible. De koers van de peso convertible is gekoppeld aan de US dollars.
In de duurdere hotels kan je soms betalen met in Nederland uitgegeven Visa en Mastercard creditcards. In de meeste steden kunt u met een Visa creditcard ook gebruik maken van bankautomaten (met pincode!), die vaak op straat zijn. Pas daarom bij het pinnen op voor criminelen, die je er willen beroven. Het is niet mogelijk via Western Union of soortgelijke organisaties geld naar Cuba over te maken.
Let op het woordgebruik: De toeristenpeso noemt men over het algemeen CUC maar ook wel dollar. Prijzen voor toeristen zijn vrijwel altijd in peso convertible maar op marktjes zijn de prijzen in "gewone" peso cubano. Moneda Nacional betekent Cubaanse peso. Er zitten 24 Cubaanse peso in een toeristen peso. Op zich is het aan de prijzen wel snel te zien om welke valuta het gaat. Een paar schoenen kost 240 pesos oftewel 10 cuc. Dit is overigens bijna een maandloon in Cuba!
Je kunt je CUC bij sommige CADECA (casa de cambio) kantoortjes wisselen naar Moneda Nacional. Hiermee kan je alleen bij stalletjes op straat betalen. Over het algemeen kan je als toerist op weinig plekken terecht met Moneda Nacional dus wissel er niet te veel van. Bij veel winkeltjes mag je ook in CUC betalen en hanteren ze de gewone wisselkoers. Bij de CADECA bank kan je over het algemeen ook terecht om euro's om te wisselen naar CUC, je moet dan wel je paspoort bij je hebben. Ook kan je hier contant geld ophalen met je VISA card, ook weer met je pincode en paspoort erbij. In sommige hotels kan je ook euro's omwisselen voor CUC maar kijk wel even naar de koers.
Van de Moneda Nacionaal zijn het 1 peso stuk en het 3 peso biljet beroemd, omdat Ernesto Che Guevara erop staat. Het is nog steeds gewoon in omloop. Soms wordt het door slimme Cubanen voor (veel!) geld als souvenir aan toeristen verkocht. Voor het biljet alsmede de munt vragen ze in het algemeen 1 CUC.

Biljetten en Munten

Pinnen

In Cuba is het niet mogelijk te pinnen of te betalen met Dollars. Voor je reis neem je het beste Euro's mee. Deze kan je ter plaatse omwisselen naar de lokale valuta: ´peso convertible´. Anno 2013 zijn er wel een aantal automaten waar je met een Creditcard kunt pinnen. Op het vliegveld en onder andere in Havana, Santiago en Trinidad. Deze werken echter lang niet altijd en het is dus niet slim om alleen hierop te vertrouwen. Met de VISA card kan je in de steden bij de pinautomaten van banken gewoon pinnen. Pin alleen als de bank open is, mocht het misgaan kan je meteen naar binnen om je beklag te doen.
US$ neem je liever niet mee. Vanwege het handelsembargo moet Cuba dit geld op allerlei manieren doorsluisen als ze er iets mee willen kopen waardoor de wisselkoers erg slecht is.
In veel gevallen worden beschadigde, beschreven en/of gescheurde bankbiljetten niet geaccepteerd dus kijk je biljetten eerst even na.
Tel bij het wisselkantoor handmatig je Euro's uit als je ze overhandigd, zodat het duidelijk is hoeveel je precies geeft en tel goed na en controleer je bonnetje! Met name op de luchthaven zitten er soms individuen in het wisselkantoor die heel makkelijk een tientje laten verdwijnen. Niet altijd natuurlijk maar het gebeurd! Het gekregen geld met het bonnetje altijd natellen in het zicht van de baliemedewerker, als het klopt kan je van die balie weggaan en dan komt de volgende klant pas. Het wisselen van klant word altijd door een bewaker geregeld/aangegeven.
Geld wisselen doe je bij een zogenaamde Casa De Cambio oftewel CADECA-kantoortje of bij sommige banken. Ze gaan vroeg dicht en je mag er maar met een paar personen per keer naar binnen.

Credit Card

In de grotere plaatsen als Havana, Viñales, Trinidad, Santiago en Varadero kan je bij de bank contant geld op te nemen met een creditcard, mits deze niet van Amerikaanse origine zijn zoals American Express of Diner´s. De kaarthouder moet zijn paspoort meenemen, geen kopie. Omdat je niet kunt pinnen is het belangrijk dat je een reservebedrag mee hebt voor eventuele noodgevallen!Zie bovenstaande opmerking bij "geld" en "pinnen".

Prijsniveau

Het prijsniveau in Cuba ligt behoorlijk hoog, op ongeveer hetzelfde niveau als dat in Nederland en België. De artikelen in winkels zijn vrijwel allemaal geïmporteerd voor de toeristen en daardoor relatief prijzig. Lokale producten als pizza`s, broodjes, nootjes en ijsjes, die je op straat in lokale peso kunt betalen, zijn daarentegen weer erg goedkoop.

Reisbudget

Cuba is duur! Je verwacht misschien een goedkoop land maar dat is alles behalve waar. Toeristen betalen overal de hoofdprijs voor. Enkele voorbeelden van prijzen:

• Slapen in een Casa particulares = $20 - $40 per nacht
• Flesje water =$1 (1 liter kost $2.50 maar in de supermarkt $ 0.80)
• een maaltijd in een paladares met salade en een drankje = $12
• sandwich ham/kaas  = $3  met een drankje $5
• pizza van de straat en uit de magnetron = $2
• echte pizza in een restaurant= $7
• Kreeftmaaltijd in een paladares = $17
• Fles rum = $3 (goedkoop!)
• Cuba libre of een mojito = $3
• Een pakje van 10 met dunne sigaartjes = $17
• Dikke sigaren tussen de $4 en $9 per stuk
• huur kluisje in een hotel = $2
• pakje koekjes (als je ze kunt vinden) = $ 0.90
• Entree voor musea of bezienswaardigheden = gemiddeld $5
• Georganiseerde toertjes, bijv vanuit Varadero naar Havana $70/100 per dag
• Zwemmen met dolfijnen = $60 - $110

Wanneer je in Havana bent en alleen maar rondloopt en bijna nergens entree betaald kan je voor $40 rondkomen. Zodra je iets duurder slaapt, openbaar vervoer neemt of toers gaat doen verdubbelt dit bedrag zich makkelijk. Je kan heel goed de paard en wagen als vervoermiddel nemen voor een paar $, de US auto taxi's zijn veel duurder.
Tot 1 mei 2015 moest er 25 Peso Convertibles per persoon aan vertrekbelasting betaalt worden. Deze regel is inmiddels afgeschaft en reizigers hoeven er op dit moment dus geen rekening meer mee te houden.
Voor het berekenen van koersen kun je terecht op http://www.oanda.com/convert/classic. Heel handig is om hier een zogenaamde "cheatsheet" uit te printen, een overzichtje van de koers dat je tijdens de reis in je portemonnee kunt bewaren.

Budgettips

Het is altijd handig als je wat spaans spreekt dan kan je vaak betere prijzen krijgen.
Wanneer je in het laagseizoen reist en je casa particuliera ter plekke regelt (niet via een bureau) kan je hier op afdingen. Geef bijvoorbeeld aan dat je in plaats van $20 maar $15 wil betalen. Vaak gaan ze hier wel in mee. In Havana zijn ook nog hostels met dormrooms.
Er zijn locaties of tours met een "Barra Libre". Je mag dan voor een vast bedrag onbeperkt mag drinken. Meestal is dit $10
Viazul het toeristenbus bedrijf is duur. Zeker wanneer je met een groepje bent is het een goed alternatief op taxi chauffeurs te vragen of ze niet iemand kennen die je wil brengen voor een betere prijs. Officieel is dit niet toegestaan maar vaak is er altijd wel een "neef" die je mee wil nemen.

FOOIEN

In Cuba is het gebruikelijk dat je fooi geeft, als mensen behulpzaam zijn geweest of in bars en restaurants, (10 %) bedenk wel dat de Cubaan maar 30 EURO per maand verdiend. Een fooi van 0.10 of 0.25 CUC is ook een mooie fooi voor deze mensen.

Ambassades in Cuba

Nederlandse Ambassade

7ma. Ave., #2007, esq. 22,
Miramar
Havana, Cuba
Tel nr.+53 7 2042512
Fax:+53 7 2042059
Website: http://cuba.nlambassade.org/

Belgische Ambassade

Calle 8 n° 309, e/3ra y 5ta Avenida
Miramar Playa, – Havana
Tel nr.+ 53 7 204.24.10
Fax:+ 53 7 204.13.18
E-mail: 
Website: http://www.diplomatie.be/havananl/

Tijdsverschil

In Cuba is het, het hele jaar door 6 uur vroeger dan in Nederland en België.

terug inhoud