Hội An

Hội An is een kuststad in centraal Vietnam aan de Zuid-Chinese Zee. De stad ligt in de provincie Quảng Nam en heeft zo'n 120.000 inwoners. Deze voormalige havenstad van het koninkrijk Champa ligt aan het estuarium van de Hội An en was een belangrijk handelscentrum in de 16de en 17de eeuw. Toen kwamen er handelaren uit China, Japan, Nederland en India. Ten tijde van de handelsbetrekkingen met China heette de stad Hai Pho (plaats aan de zee), tijdens de Franse bezetting Faifo. Oorspronkelijk was Hai Pho gescheiden in twee stadsgedeeltes; aan de overkant van de "Japanse Brug" lag een Japanse nederzetting.
In 1999 is de oude stad van Hoi An opgenomen op de Werelderfgoed lijst van UNESCO, als een goed bewaard voorbeeld van een Zuidoost Aziatische handelsstad uit de 15de tot 19de eeuw, met gebouwen die een unieke mengeling van lokale en buitenlandse invloeden vertonen. Een voorbeeld daarvan is de 'Japanse brug' (Chùa Cầu).

Lopen door de eeuwen (door Laurens van Kol)

Met een monumentenlijst van zo'n 840 huizen, tempels en andere oude gebouwen beschikt Hoi An over een indrukwekkend cultureel erfgoed vol kleine details, zoals de glooiende daken in het autovrije centrum.
De bruinrode dakpannen zijn afwisselend hol en bol, een verwijzing naar de harmonieuze regels van yin en yang, die ook gelden voor de bewoners onder de daken. Lokale kunstschilders haken gretig in op dit handelsmerk van Hoi An en bieden een groot assortiment straatgezichten aan.
Het plaatsje blijkt letterlijk enorm schilderachtig en de vele galeries doen goede zaken. Yin en yang komen ook terug op de gevels in de vorm van een oog dat waakt over huis en bewoners.

Hoi An is echter niet meer de belangrijke handelsstad uit de 19e eeuw. De haven is immers verdwenen. Toen de omgeving verzandde en de zeilschepen de kade niet meer konden bereiken, verloor Hoi An eind 19de eeuw zijn spilfunctie in de handel tussen Oost en West.
Door de eeuwen heen bouwden Chinese en Japanse kooplieden in Hoi An imposante pakhuizen die tevens dienst deden als woonhuis. Opvallend genoeg lieten toentertijd ook welgestelde Vietnamezen hun woningen bouwen volgens die nieuwe buitenlandse inzichten.

Het Tan Ky-huis is hiervan een goed voorbeeld. De poëzie op de houten zuilen is Chinees, de balken waarop het dak steunt vinden hun oorsprong in Japan, de binnenplaats is naar Zuid-Europees voorbeeld ontworpen en de katrol in de opslagruimte is vermoedelijk Nederlands. Van deze koopmanshuizen zijn er een aantal bewaard gebleven en opengesteld voor bezoekers.

De overdekte Japanse Brug uit de 16de eeuw maakt een vervallen indruk: de buitenkant kan wel een verflaagje gebruiken. Maar interessante details aan de binnenkant maken veel goed: de wachters in de vorm van twee honden en twee apen, een donker tempeltje halverwege en de sfeervolle kozijnen langszij.

Volgens een eeuwenoude legende is het bruggetje precies bovenop een draak gebouwd, wiens hoofd in India en staart in Japan ligt. De constructie voorkomt instorten bij aardbevingen zoals in Japan, het thuisland van de bouwers.
Uit alles blijkt dat Hoi An een ontmoetingsplaats is voor Oosterse en Westerse culturen. Ook nu uit zich dit in de Westerse mode die toeristen zich laten aanmeten in de vele naaiateliers. Zijde, thee, aardewerk, lakwerk en paarlemoer - buitenlandse bezoekers blijken nog precies dezelfde producten mee te nemen als eeuwen geleden.
In een van de boetieks in de Le Loi-straat wordt getoond hoe zijderupsen zich vol eten aan verse moerbeiblaadjes en een cocon spinnen. Met een eenvoudig apparaatje wordt de cocon afgewikkeld om er zijde van te spinnen. In hetzelfde huis worden ook andere traditionele ambachten getoond, zoals houtsnijden, mattenvlechten en weven.

Aan de kade van de Thu Bon rivier ligt de markt van Hoi An, een toonbeeld van Vietnamese nijverheid. De hele dag zijn hier kooplui in de weer. De stalletjes beslaan meestal niet meer dan een paar vierkante meter en daarom worden groente en fruit fraai opgestapeld.

Bij zonsopgang, wanneer de kade als visafslag fungeert, is de markt het schilderachtigst. Bootjes en sampans met versgevangen vis varen af en aan. Vraag en aanbod komen hier samen, met als gevolg een enorm gekwetter. Nergens in het langgerekte Vietnam zie je zoveel vrouwen met hun kenmerkende, conische rijsthoedjes bijeen.

Hoi An is Vietnam in een notendop. Een fiets- of boottocht naar kleine dorpjes in de landelijke omgeving rond Hoi An is een ware tropische ervaring. Het strand, slechts vier kilometer verderop, trekt jong en oud. Cultuurliefhebbers bezoeken de boeddhabeelden in de spelonken van de Marmerbergen, het karakteristieke Cham Museum in Danang of het grotendeels vergane, maar desalniettemin indrukwekkende My Son tempelcomplex.
Ook de keizerlijke stad Hue ligt niet ver weg. Natuurliefhebbers roemen het uitzicht van de nabijgelegen heuvel Ba Na of gaan op ontdekking in het recentelijk opengestelde Bach Ma Nationale Park.